مراسم اختتامیه همایش بین‌المللی گفت‌وگوهای فرهنگی و ادبی ایران و جهان عرب با حضور دکتر محمد کافی رئیس دانشگاه فردوسی مشهد، علیرضا رشیدیان استاندار خراسان رضوی، دکتر صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و میهمانان خارجی دعوت شده میهمانان خارجی از کشورهای مراکش، مصر، عراق، سوریه، لبنان، الجزایر، یمن، عمان و... به این همایش بین المللی در روز دوشنبه 4 بهمن ماه 1395 در تالار اجتماعات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در این همایش دکتر محمد کافی رئیس دانشگاه فردوسی مشهد پس از خیر مقدم به میهمانان اظهار کرد: وجود 800 دانشجو غیرایرانی و صدها دانش‌آموخته عرب طی سه سال‌ گذشته، تبادلات و تفاهم‌نامه‌های متعدد با کشورهای عربی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای اساتید عربی، ارسال منابع آموزشی به غیرفارسی‌زبانان، تاسیس مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، تنها بخشی از فعالیت‌های دانشگاه فردوسی مشهد در راستای ارتباطات علمی و فرهنگی در جهان اسلام است.

دکتر کافی با بیان اینکه پیوند ایران و کشورهای عربی به پیش از اسلام بازمی‌گردد و از فراز و نشیب‌های زیادی عبور کرده‌ که تاکنون ادامه داشته است، تصریح کرد: ما باید از تاریخ عبرت بگیریم و دریابیم که هرگاه دو جامعه از زبان فرهنگ و ادب با یکدیگر سخن گفته‌اند، به رشد و کمال آن‌ها انجامیده است.

رییس دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: تجربیات قرن‌های پیش نشان داده است که هرگاه دو جامعه با تفکرات قومی، تعصبی و مذهبی با یکدیگر سخن گفته‌اند، جز عقب‌ماندگی برای آنان نتیجه‌ای نداشته است؛ بنابراین باید از نیاکانمان پند بگیریم و از زبان دانش و فرهنگ بهره ببریم. 

دکتر کافی رئیس دانشگاه فردوسی مشهد در پایان سخنان خوداظهار داشت : باید اختلافات زبانی و قومی که میان ایران و جهان عرب وجود دارد کنار گذاشته شود تا به ‌سوی دانش و فرهنگ که جایگاه اصلی آن در دانشگاه‌ها و مراکزعلمی است، حرکت کنیم.

دکتر صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در مراسم اختتامیه همایش بین المللی گفت و گوهای فرهنگی ایران و جهان عرب در دانشگاه فردوسی مشهد در سخنانی اظهار داشت: امروز مرزبندی های ایدئولوژیک گذشته رنگ باخته و گفت و گو در سطح جهانی به عنوان ضرورت انکارناپذیر برای رفع مشکلات و تشریک مساعی جمعی و همزیستی مسالمت آمیز انسانی رخ نموده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مشهد به عنوان محل برگزاری این همایش بین المللی و شهری که امسال از سوی آیسسکو به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شده است افزود: اهمیت این شهر به خاطر حضور معنوی سلاله پیامبر بزرگ اسلام، حضرت امام رضا (ع) است که رهبر گفت و گو گران بوده است.

وی با اشاره به اینکه مسائل مشترکی داشته و در جغرافیای فرهنگی به هم پیوسته‌ زندگی می کنیم، اظهار کرد: علاوه بر این امروز چالش های مشترک در جامعه جهانی وجود دارد که باید برای آنها چاره اندیشی کرد و این مباحث خارج از اینکه ایرانی یا عرب، سیاه یا سفید، آسیایی یا آفریقایی، اروپایی یا آمریکایی باشیم برای همه غم انگیز است که باید در باره آنها با یکدیگر سخن گفته و چاره اندیشی کنیم و افزود: با چاره اندیشی نخبگان و اندیشمندان، اقلیم فرهنگی که در آن واقع هستیم می تواند از نظر جغرافیا وسیعتر، پایه ها و بنیادهای آن استوارتر و سهم آن در تمدن و فرهنگ جامعه امروز جهانی بیشتر باشد.

صالحی امری افزود: از این رو در پایتخت معنوی ایران و جهان اسلام، سخن گفتن از گفت وگو های فرهنگی را بازگشت به سنت معنوی جهان اسلام و نشانه روشن از خردمندی و زمان شناسی و دردمندی دانشورانی می دانم که در این فضا گرد هم آمده اند تا باب تعارف و همدلی را در زمانه سوء تفاهم ها و اختلافات بگشایند و تصویری روشنتر و امیدبخش تر از آینده فرهنگی منطقه ترسیم کنند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد حاصل این برنامه و همایش برای همه و جامعه جهانی سودمند باشد و در فضای پر تنش کنونی منطقه و جهان، پنجره ای به سوی روشنی و همدلی فرهنگی گشوده شود.

علیرضا رشیدیان استاندار خراسان رضوی دیگر سخنران مراسم اختتامیه همایش گفت و گوهای فرهنگی ایران و جهان در دانشگاه فردوسی مشهد بود که در سخنان خود اظهار داشت: دانشمندان جهان اسلام می توانند پایه گذار وحدت و تقریب بین مسلمانان باشند و  این نیاز در زمانه ای است که جهان اسلام در آتش اختلافات می سوزد، کشورها و شهرهای اسلامی درگیر جنگ و برادر کشی هستند و به هویت اسلامی تهاجم گسترده می شود.

وی اعلام کرد: مشهد به عنوان شهر تاریخی که آرامگاه امام مهربانیها در آن قرار دارد و شهر فرهنگ، علم و ادب است، اینک میزبان کشورهای اسلامی برای تحقق این هدف است و می تواند نقطه وحدت و تعالی بخش بین همه مسلمانان باشد. و کشورهای عربی با همکاری ایران می توانند نقش خاصی در این عرصه داشته باشند.

وی اظهار کرد: موقعیت جغرافیایی مشهد و قرار داشتن در نقطه ورود دروازه های آسیایمیانه این نقش را مهمتر می کند تا بتواند در سال 2017 میلادی مرکزی برای گفت و گو های اسلامی باشد.

پس از گزارش کمیسیون های تخصصی همایش  توسط دکتر قبول دبیر اجرائی این همایش و سخنرانی دکتر اعوانی رئیس سابق انجمن فلسفه و حکمت ایران و سخنرانی دکتر معن بشور از کشور لبنان نماینده مجمع گفتمان فرهنگی کشورهای عربی بیانیه پایانی این همایش قرائت و به تصویب حاضران رسید.