پانزدهمین جلسه از سلسله جلسات انجمن ترویج زبان و ادب فارسی با محوریت «آموزش زبان و ادبیات فارسی در افغانستان» با حضور دکتر یامان حکمت تقی آبادی، استاد ایرانی گروه زبان و ادبیات فارسی دری دانشگاه کابل، دکتر احسان قبول، رئیس کارگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی و با حضور دکتر حمید ذی، رئیس دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه کابل، دکتر مجید، مدیرگروه دانشکده ادبیات دانشگاه کابل، دکتر یسنا، عضو هیات علمی گروه زبان و ادب فارسی دانشگاه کابل و جمعی از دانشجویان دکتری دانشگاه کابل، دوشنبه 2 اسفند ماه 1400 بصورت مجازی و از طریق سامانه ادبی کانکت برگزار شد.

ابتدا دکتر احسان قبول، با توجه به جایگاه افغانستان که مهد اصلی زبان فارسی است، پرداختن به آینده زبان فارسی در افغانستان و حل مسائل و مشکلات آن را ضروری برشمرد. وی به کارنامه علمی دکتر یامان حکمت تقی آبادی هم از بعد ادبی و شاعرانه و ارتباط موثر با نهادهای حکومتی افغانستان اشاره کرد. همچنین دکتر قبول اعلام آمادگی کرد، هر برنامه ای از طرف گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی برای گسترش ادبیات فارسی در دانشگاه های افغانستان قابل اجراست.

در ادامه دکتر یامان حکمت تقی آبادی، با توجه به اینکه افغانستان مهد و بستر زبان و ادبیات فارسی دری است، آن را زبان میانجی در بین سایر زبان‌های افغانستان دانست که در چهار دهه اخیر دچار مشکلات بسیاری شده است. دکتر تقی آبادی اولین دلیل مشکلات زبان فارسی در افغانستان را دوگانه فارسی و دری دانست و مساله بعدی این است که دو زبان پشتو و فارسی در یک جدال سیاسی قرار گرفته اند و این مساله به مشکلات زبان فارسی در افغانستان دامن زده است.

دکتر تقی آبادی با بر شمردن سه عامل زنده ماندن زبان از جمله تعداد زیاد گویشوران، تولید هنر و ادبیات به آن زبان و تولید علم توسط آن زبان، بر اهمیت توجه به زبان فارسی از این زاویه تاکید کرد. وی با توجه به ماهیت ادبیات که یک امر میان رشته‌ای است و می‌تواند با علوم دیگر ارتباط برقرار کند، بر اهمیت آموزش‌های عملی و فعال شدن نهادهای پژوهشی تاکید کرد. دکتر تقی آبادی، ایجاد موانع بر سر راه آموزش، مشکلات سر فصل‌های دروس و کمبود منابع و ارتباط ضعیف دانشگاه‌های افغانستان با دانشگاه‌های ایران را از دیگر مشکلات و موانع آموزش زبان فارسی در افغانستان برشمرد و بر لزوم بیشتر ارتباط‌های دانشگاهی و حمایت از دپارتمان‌های ادبیات تاکید کرد. سپس خانم دکتر مجید، با اشاره به مشکلات آموزش ادبیات فارسی در افغانستان خواستار ارتباط بیش از پیش دانشگاه‌های افغانستان با ایران شد. دکتر یسنا یکی دیگر از استادان زبان و ادبیات دانشگاه‌های افغانستان، افزود: برگزاری دوره‌های با کیفیت چه در مدرسه و دانشگاه اهمیت دارد. ظرفیت سازی و تقویت زبان فارسی از پایه، تهیه و تدوین سرفصل‌های درسی و گسترش دیپلماسی علمی میان دانشگاه های ایران و افغانستان را راهگشا دانست.

بخش پایانی این نشست پرسش و پاسخ بود که شرکت کنندگان سوالات خود را مطرح کردند و دکتر یامان حکمت تقی آبادی به آن پاسخ داد. جلسه بعد این نشست در خصوص «آموزش زبان فارسی در استرالیا» است.