جلسه شانزدهم از سلسله جلسات انجمن ترویج با محوریت «آموزش زبان و ادبیات فارسی در استرالیا» با حضور دکتر زهرا طاهری، استاد مطالعات خاورمیانه شناسی دانشگاه ملی استرالیا، دکتر بهادر باقری،عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران، دکترامیر رضا وکیلی فرد، عضو هیات علمی دانشگاه امام خمینی قزوین و دکتر احسان قبول، رئیس کارگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، دکتر محمد تقوی، رئیس مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد و جمعی از علاقه مندان به این حوزه، دوشنبه 9 اسفندماه 1400 بصورت مجازی و از طریق سامانه ادبی کانکت برگزار شد.

در ابتدای این جلسه دکتر احسان قبول ضمن اشاره به روند مثبت آموزش زبان فارسی در کشور استرالیا که هر سال بیش از 100 دانشجو جذب می شود، جاذبه استاد را در این جذب موثر دانست و با توجه به آثار درخشان دکتر طاهری در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی وی را استاد سرشناس مطالعات خاورمیانه شناسی در استرالیا و ایران شناس خارج کشور دانست که در حوزه آفرینش های ادبی و شعر سرایی هم از افراد برجسته می باشد و آثارشان قابلیت پژوهش از منظر ادبیات تطبیقی را دارد. دکتر قبول ضمن بیان لزوم ضرورت آشنایی با وضعیت آموزش زبان فارسی در کرسی‌های خارج کشور که موضوع این جلسات بوده است، در گام بعدی، انجمن ترویج کارگاه‌های مختلف در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی برگزارخواهد کرد و به موضوعاتی پرداخته می‌شود که کمتر به آن پرداخته شده است. همچنین برای شرکت کنندگان گواهینامه هایی از طرف انجمن ترویج و تفتاش صادر می‌شود.

سپس دکتر طاهری در خصوص روند آموزش زبان فارسی در استرالیا، ژاپن و آمریکا توضیحاتی را ارائه کرد. وی با اشاره به تاریخچه آموزش زبان فارسی در استرالیا، بخش مطالعات خاورمیانه دانشگاه ملی استرالیا را تنها بخش فعال زبان فارسی در این کشور دانست که از حدود 22 سال قبل این مرکز توسط دکتر امین صیقل بنیانگذاری شده است. وی افزود: «در طی این 10 سال از کمک استادان اعزامی ایران هم بهره گرفته‌ایم، از مرحوم دکتر زهرا استادزاده یاد می‌کنم که همواره به عنوان یک دوست همراه ما بودند، دکتر محمد فتوحی رودمعجنی، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، که همکاری بسیار خوبی با دانشگاه استرالیا داشتند و دکتر امید بهبهانی که حدود 3 سال در این دانشگاه تدریس داشتند».

دکتر طاهری با اشاره به 8 سال سابقه تدریس زبان فارسی در دانشگاه توکیو ژاپن، در خصوص وضعیت زبان فارسی در دانشگاه های ژاپن توضیحاتی ارائه کرد. وی دو مرکز آموزش زبان فارسی در ژاپن را دانشگاه اوزاکا و توکیو معرفی کرد که پرچم دار آموزش زبان فارسی در این کشور هستند و از حدود 80 سال پیش آموزش زبان فارسی در دانشگاه اوزاکا شروع به کار کرده است و در دانشگاه توکیو هم هر سال 80 دانشجو، زبان فارسی را می خوانند. دکتر طاهری به همکاری با ایران شناسان برجسته ژاپن چون پروفسور کوریاناگی که بنیانگذار و پدر فارسی در ژاپن بود، و پروفسور فوجی موتو، استاد پیشرو زبان فارسی در ژاپن اشاره کرد که پروژه‌های تحقیقاتی زیادی را با نتایج درخشان به انجام رسانیده‌اند. یکی از این تحقیقات، پروژه کشف الاسرار میبدی به صورت آنلاین توسط پروفسورفوجی بوده است که دکتر طاهری هم در این طرح همکاری داشتند؛ از دیگر همکاری‌های دکتر طاهری، همکاری با دکتر فوجی جهت تهیه دیتابیس برای روح الارواح صمعانی و بهاء ولد بوده است و همچنین در طرح دیگری در دانشگاه اوزاکا برای تهیه اوزان مشترک عروضی فارسی و هندی همکاری داشته است. از دیگر کارهایی که دکتر طاهری به آن اشاره کرد کتاب «حضور پیدا و پنهان زن در متون صوفیه» اثر ایشان بود که در طی این سالها به دنبال رد پای زنان در ادبیات فارسی بوده است و این کتاب در سال 2007 چاپ شده است. اثر دیگر دکتر طاهری کتاب مجموعه شعرهای ایشان با نام «دامن به خاک می‌کشد ماه» است که در دانشگاه شیراز نقد و بررسی شده است. وی با اشاره به سابقه تدریس در دانشگاه برکلی آمریکا به وضعیت آموزش زبان فارسی در آن دانشگاه نیز پرداخت که در سه مقطع زبان فارسی در این دانشگاه آموزش داده می شود.

دکتر طاهری در خصوص وضعیت آموزش مجازی در دانشگاه ملی استرالیا هم توضیحاتی ارائه کرد. وی افزود: از سال 2013 آموزش مجازی زبان فارسی از طریق 3 سامانه راه اندازی شد که در ابتدا از سامانه ادبی کانکت دانشگاه استفاده می‌کرد و در کنار آن سامانه خود دانشگاه و ارتباط استادان از طریق برنامه‌هایی مانند ایمیل و ... بود که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد و در کنار زبان فارسی برای آموزش زبان عربی هم از این سامانه‌ها استفاده شده است و هم اکنون از سامانه زوم در این دانشگاه استفاده می‌شود. دکتر طاهری ابراز امیدواری کرد، پس از برچیده شدن بیماری کرونا ، قراردادهای همکاری بین دانشگاه استرالیا و دانشگاه فردوسی مشهد تمدید بشود.

سپس دکتر محمد تقوی، با توجه به توضیحات دکتر طاهری در خصوص کتاب « حضور پیدا و پنهان زن در متون صوفیه» مهم ترین مساله کار پژوهشی را طرح سوال دانست که نتایج مثبت آن در این اثر مشهود است. دکتر تقوی با توجه به توضیحات دکتر طاهری علت علاقه مندی ژاپنی ها به متون عرفانی فارسی را جویا شد که دکتر طاهری یکی از علل علاقه‌مندی ژاپنی‌ها را آثار و تحقیقات ایزوتسو در زمینه عرفان دانست و همچنین حضور استادان و پژوهشگران حوزه عرفانی چون پروفسور فوجی از دیگر علل آن می تواند باشد.  

در پایان این نشست دکتر وکیلی فرد، با اشاره به وضعیت آموزش زبان فارسی در داخل و خارج کشور با طرح چند چالش در این خصوص بر لزوم انجام آثار تاثیرگذار در داخل کشور تاکید کرد که می تواند دپارتمان ها و کرسی های آموزش زبان فارسی در خارج کشور را هم تقویت کند و این امر مستلزم داشتن آموزشکاو زبان و ادبیات فارسی است و باید آموزش زبان و ادبیات را به روش علمی دنبال کنیم. وی ابراز امیدواری کرد تا در آینده با نگاه تخصصی تر به آموزش زبان و ادبیات فارسی آثار خوب تولید شود و زبان فارسی را راحت تر و با روشهای بهتر آموزش دهیم. بخش پایانی این نشست پرسش و پاسخ بود که شرکت کنندگان سوالات خود را در این خصوص مطرح کردند و دکتر طاهری به آن پاسخ داد.

یادآور می شود موضوع نشست بعدی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، در خصوص وضعیت آموزش زبان فارسی در دانشگاه های ازبکستان با حضور دکتر امیدالله می باشد.