نهمین جلسه از جلسات کارگره آموزش زبان فارسی انجمن ترویج ادب فارسی با محوریت «آشنایی با آموزش زبان فارسی در بنگلادش» با حضور دکتر محمد ابوالکلام سرکار، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه داکا بنگلادش و دکتر کهدویی، استاد زبان و ادبیات دانشگاه یزد، دکتر احسان قبول، رئیس کارگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، دکتر محمد تقوی، رئیس مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد و با حضور علاقه مندان این حوزه دوشنبه 20 دی ماه 1400 بصورت مجازی و از طریق سامانه ادبی کانکت برگزار شد.

در ابتدا دکتر احسان قبول، دکتر سرکار را به عنوان یکی از فعالان حوزه زبان و ادبیات فارسی در بنگلادش برجسته دانست و بر اهمیت شاعران و نویسندگان ایرانی در یادگیری زبان فارسی در بنگلادش تاکید کرد. همچنین دکتر قبول با توجه به جایگاه قاضی نذر الاسلام، شاعر ملی بنگلادش و اینکه این شاعر تحت تاثیر شاعرانی چون مولانا و حافظ بوده است، آن را فرصت مغتنمی برای پژوهش گران حوزه تطبیقی دانست که به این حوزه نیز بپردازند. وی با اشاره به تاثیرگذاری دکتر کهدویی، استاد زبان فارسی دانشگاه یزد در آموزش زبان و ادبیات فارسی در بنگلادش، ایشان را به عنوان استاد نمونه این حوزه دانست.

سپس دکتر محمد ابوالکلام سرکار، ضمن تشکر از دکتر قبول، به پیشینه زبان فارسی در سرزمین بنگال اشاره کرد که بیش از 600 سال به عنوان زبان رسمی و اداری قدمت دارد. وی با اشاره به قدمت دانشگاه داکا بنگلادش افزود این دانشگاه سالیانه در رشته ادبیات فارسی دانشجو می پذیرد و این گروه حدود 500 دانشجو و 11 استاد دارد که برخی از آنها در ایران تحصیل کرده‌اند و قدمت این گروه به صد سال می‌رسد. وی در ادامه پژوهش‌هایی که دانشجویان و استادان بنگلادش در زمینه زبان و ادبیات فارسی انجام داده‌اند، معرفی کرد. دکتر سرکار با توضیح درباره وضعیت زبان فارسی در دانشگاه‌های بنگلادش علاوه بر داکا، دانشگاه راجشاهی با حدود 300 دانشجو زبان و ادبیات فارسی و دانشگاه چیتاگونگ به عنوان سومین دانشگاه بنگلادش با حدود 250 دانشجو و موسسه زبان‌های نوین در دانشگاه کهولنا نام برد که این نشان می‌دهد زبان فارسی در دانشگاه‌های بنگلادش از اقبال برخوردارند و یکی دیگر از جاهایی که زبان فارسی آموزش داده می‌شود، حوزه‌های علمیه و مدارس دینی است که کتاب‌هایی مثل بوستان و گلستان سعدی و ... در آنجا تدریس می‌شود. دکتر سرکار با توجه به اهمیت استادان اعزامی ایرانی در بنگلادش به اهمیت دکتر کهدویی در بنگلادش به عنوان یکی از بانیان اصلی زبان فارسی در آنجا اشاره کرد. سپس ایشان با معرفی آثاری که در زمینه زبان و ادبیات فارسی تالیف کرده است، افزود: «پایان نامه دکتری من در زمینه ترجمه ادبیات فارسی است که توسط انجمن آسیایی بنگلادش بار اول در سال 2015 و بار دوم در سال 2019 به چاپ رسیده است و در سال 2018 از طرف دانشکده علوم انسانی دانشگاه داکا به عنوان کتاب برگزیده انتخاب شده است». یکی دیگر از آثار دکتر سرکار کتاب «گام اول» است که به 17 زبان ترجمه شده است و یکی از منابع درسی گروه زبان و ادب فارسی دانشگاه داکا محسوب می شود. یکی دیگر از آثار دکتر سرکار ارجنامه استاد کلثوم ابوالبشر بعنوان مادر زبان فارسی در بنگلادش است که ایشان به چاپ رسانده است. وی با اشاره به چاپ 50 مقاله در خصوص زبان و ادبیات فارسی ابراز امیدواری کرد که بتواند بزودی کتاب‌های آموزش نوین زبان فارسی تالیف دکتر احسان قبول را که در حال ترجمه است، چاپ نماید.

در ادامه این نشست با توجه به اقدامات و پژوهش‌های دکتر کهدویی در بنگلادش، ایشان به بیان تجربیات خود از سال‌های تدریس در بنگلادش پرداخت. دکتر کهدویی با تاکید بر صمیمیت و مهربانی مردم بنگلادش، تدریس زبان و ادبیات فارسی را کاری همراه با عشق و علاقه دانست که رهاورد سفر ایشان به بنگلادش چاپ فرهنگی به سه زبان فارسی، بنگالی و انگلیسی بود و دیگر کتابی در خصوص زندگی و آثار نذرالاسلام که اولین کتابی است که در آن قاضی نذر الاسلام معرفی شده است. وی با تشکر از انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، وظیفه استاد زبان فارسی را خدمت به آن با عشق دانست.

دکتر محمد تقوی، رئیس مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد نیز با بیان خاطرات سفری که به بنگلادش داشته است، افزود: دکتر ابوالکلام سرکار و دکتر کهدویی عمر خود را وقف زبان و ادب فارسی کرده‌اند و وجود این چنین افرادی با انگیزه می‌تواند به رونق زبان فارسی کمک کند. وی با توجه به اهمیت احساس صمیمیت بین استاد و دانشجو، شنیدن این تجربیات را برای استادان اعزامی راهگشا دانست.

بخش پایانی این نشست پرسش و پاسخ بود که شرکت کنندگان سوالات خود را مطرح کردند و دکتر سرکار به آنها پاسخ داد. یادآور می شود موضوع جلسه بعد این نشست در خصوص آموزش زبان فارسی در ترکیه است.