در راستای گسترش زبان و ادبیات فارسی در کشورهای منطقه، مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر فرشته محمدزاده و دکتر سکینه نویدی را به کشور سوریه ـ دانشگاه دمشق اعزام کرده است. این دو استاد اعزامی فعالیتهای آموزشی و فرهنگی خود را در کشور سوریه، بهویژه در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق و رایزنی فرهنگی ج.ا.ا در دمشق از نیمسال اول سال تحصیلی 1402 ـ 1403 آغاز کرده و تاکنون توانستهاند با انجام فعالیتهای متنوع، دانشجویان، فارسیآموزان و سوریهای ایرانیالاصل را به یادگیری زبان و ادبیات فارسی و آشنایی با فرهنگ ایران جذب کنند. در ادامه گزارش کوتاهی از بخشی از این فعالیتها آمده است:
کارگاه خوشنویسی
در روز شنبه 16 دسامبر 2023 (25 آذر ماه 1402)، روز بزرگداشت خط عربی، کارگاه خوشنویسی در رایزنی فرهنگی جهموری اسلامی ایران برگزار شد. در این کارگاه شرکتکنندگانی از کشور سوریه، افغانستان و ایران (خانم دکتر سکینه نویدی) به نگارش خط تحریری و نستعلیق فارسی پرداختند که مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفت. وی طی مصاحبهای با شبکه العالم سوریه خاطرنشان کرد که به دلیل اشتراکاتی که الفبای زبان فارسی و عربی با هم دارند در این کارگاه شرکت کرده تا خط نستعلیق و تحریری فارسی را برای شرکتکنندگان به نمایش بگذارد. همچنین، دیگر خوشنویسان غیرایرانی حاضر در جلسه نمونههایی از خوشنویسی نستعلیق را به نمایش گذاشته و به معرفی مشخصههای این خط پرداختند.
برگزاری مسابقه کتابخوانی در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق
در ماه دسامبر (آذرماه)، یک مسابقه کتابخوانی در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق برگزار کردیم. کتاب منتخب «باران، آفتاب، و قصه کاشی» نوشته نادر ابراهیمی بود. علت انتخاب این کتاب نثر روان و کلمات متنوع و پرکاربرد و همچنین بیان بخشی از تاریخ هنر ایران بود. 20 دانشجوی زبان و ادبیات فارسی در سالهای تحصیلی اول تا چهارم در این مسابقه شرکت کردند. امتحان در روز پنچشنبه 14 دسامبر 2023 (23 آذر ماه 1402) برگزار شد. پرسشنامه حاوی 20 سوال چهار گزینهای و تشریحی بود و استادان اعزامی از ایران سوالات را به صورت ساده، متوسط و سخت طرح کردند. به شش نفر اول این مسابقه کتابخوانی جوایزی از سوی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به رسم یادبود اهداء شد. اهدای جوایز در مراسم شب یلدا (21 دسامبر 2024) انجام شد.
تشکیل گروه سرود
در راستای انجام فعالیتهای هنری و فرهنگی در دانشگاه دمشق، ما استادان اعزامی تصمیم بر آن گرفتیم که گروه سرودی از میان دانشجویان زبان و ادبیات فارسی تشکیل دهیم تا در مناسبت جشن شب یلدا اجرا داشته باشند. به همین منظور با همکاری مدیر گروه فراخوانی دادیم تا دانشجویان علاقهمند و مستعد را برای مشارکت در گروه سرود جذب کنیم. دانشجویان با دیدن این فراخوان با شور و اشتیاق ثبت نام کردند. این دانشجویان ترکیبی از سالهای دوم، سوم و چهارم مقطع کارشناسی بودند.
پس از انتخاب آهنگ مناسب، چندین جلسه برای تمرین سرود برگزار شد و دانشجویان به حدی از توانایی رسیدند که توانستند آهنگ شب یلدا را بسیار زیبا و هماهنگ در مراسم یلدا اجرا کنند. به طوری که تشویق همة حاضران در سالن، بهویژه جناب آقای سفیر، دکتر حسین اکبری و رئیس دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه دمشق را در پی داشت.
برگزاری مراسم شب یلدا در دانشگاه دمشق
در تاریخ 30 آذر ماه 1402 به منظور معرفی یکی از سنتهای کهن در فرهنگ و ادب ایران با همکاری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، جشن شب یلدا در یکی از سالنهای دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه دمشق برگزار شد. در این مراسم آقایان حسین اکبری، سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه، مهدی خالقیراد سرپرست رایزنی فرهنگی، عدنان مسلم رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه دمشق، برخی از مسئولین و چهرههای ادبی و فرهنگی و نیز تعداد زیادی از استادان و دانشجویان رشته‌های مختلف دانشگاه دمشق، حلب و حمص حضور داشتند.
در ابتدای این مراسم، رئیس دانشکدة ادبیات دمشق با تأکید بر عمق روابط تاریخی بین ایران و سوریه مخصوصاً در زمینه فرهنگ و ادب، شب یلدا را به عنوان نمادی از مشترکات فرهنگی و اجتماعی دو کشور برشمرد و گفت: یلدا پیام صلح، محبت و دوستی است. دکتر عدنان مسلم افزود، در این مناسبت ویژه برای ملت دوست و برادر ایران بهترین آرزو‌ها را داریم.
حسین اکبری، سفیر جمهوري اسلامي ايران نیز سخنانی دربارة آیین یلدا و سنتهای این شب بازگو کرد و در ادامه صحبتهای خود به ترسیم پیشینة تاریخی شب یلدا پرداخت و بیان کرد شب يلدا که طولاني‌ترين شب سال و نماد پیروزی روشنایی بر تاریکی است در فرهنگ ایران و ایران زمین از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. اکبری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه دانشگاه‌های سوریه بالغ بر هزار دانشجو در رشتة زبان و ادبیات فارسی دارند، خاطرنشان کرد با گسترش زبان و فرهنگ ایرانی در منطقه، زمینة شکلگیری روابط کارآمد و پایدار در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی هم فراهم خواهد شد.
در ادامه مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق و سپس دانشگاه حلب سخنانی پیرامون شب یلدا ارائه کردند. دکتر فرشته محمدزاده استاد اعزامی از دانشگاه فردوسی مشهد و استاد دانشگاه دمشق نیز دربارة آدابورسوم شب یلدا و علاقة ایرانیان به ادبیات و اهمیت شاعران نامی ایران، مانند ابوالقاسم فردوسی و حافظ شیرازی مطالبی را بیان کرد و گفت شب چله یکی از قدیمیترین و کهنترین رسوم ایرانیان است که در آخرین روز فصل پاییز جشن گرفته می‌شود. از زیباییهای جشن این بود که دکتر بسام رحمه یکی از استادان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق، شعری به زبان فارسی با موضوع شب یلدا سروده بود و آن شعر را برای حاضران در سالن بسیار زیبا خواند. اجرای موسیقی سنتی متشکل از نوازندگان عود و قانون، حافظخواني، اجرای زیبای سرود توسط دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق، اجرای مسابقه کتابخوانی و اهدای هدیه به برگزیدگان از دیگر بخش‌های این مراسم بود. در داخل سالن محل اجرای برنامه، سفره شب یلدا تزیین شده بود که علاقهمندان با آن عکس می‌گرفتند. این مراسم با پذیرایی شیرینی و گفتوگوهای صمیمانه و گرفتن عکس یادگاری پایان یافت.
